„Sztuka Afryki”, kojarzona zwykle z rodzimą twórczością ludów Czarnej Afryki, została tu potraktowana wyjątkowo szeroko, bez ograniczeń czasowych i geograficznych. Od czasów pradziejowych po współczesność, od Afryki Północnej po Subsaharyjską. Poszczególne teksty zawierają zarówno refleksje teoretyczne, jak i dokumentacyjne sprawozdania z odkryć oraz opisy kolekcji muzealnych. Nie brakuje także tekstów poruszających tematykę sztuki białej (tworzonej przez Europejczyków) powstającej w Afryce, inspirowanej sztuką afrykańską bądź Afryką jako taką.
Książka jest pokłosiem konferencji naukowej „Sztuka Afryki w kolekcjach i badaniach polskich”, zorganizowanej przez Dział Kultur Pozaeuropejskich Muzeum Narodowego w Szczecinie w 2009 roku.
Przełom wieku XX i XXI to czas, w którym Europa usiłuje wykorzystać zgromadzoną wiedzę antropologiczną, odcinając się od perspektywy kolonialnej. Leszek Kołakowski uznał antropologię kulturową za najważniejszą naukę społeczną cywilizacji euroatlantyckiej ze względu na jej cel, jakim jest zdecentralizowanie spojrzenia badacza i próba wejścia od wewnątrz w sposób widzenia świata innej cywilizacji. Żadna inna kultura nie usiłowała w ten sposób spojrzeć ani na siebie, ani na innych.
Lech Karwowski, Wstęp
Spis treści
Wstęp |
s.9 |
Wprowadzenie |
s.13 |
Rozdział I |
|
Michał Tymowski Sztuka Afryki Czarnej jako przedmiot rozważań historyka. Wprowadzenie do sesji "Sztuka Afryki – I tysiąclecie n.e. – XIX wiek" |
s.17 |
Jacek Jan Pawlik Od fetysza do dzieła sztuki. Dekontekstualizacja przedmiotu rytualnego |
s.33 |
Hanna Schreiber "Autentycznie egzotyczna!" – miejsce sztuki afrykańskiej w koncepcji "sztuki prymitywnej" |
s.43 |
Aneta Pawłowska Wpływ zainteresowania kulturą afrykańską przez świat zachodni na estetyką sztuki współczesnej |
s.59 |
Urszula Trzeciakowska Sztuka Ghany XX wieku – epoka przemian czy błędnych interpretacji? Pomiędzy tradycyjnym podejściem do tworzenia a nowoczesną inspiracją |
s.71 |
Anita Bednarz "Narodziny" i ewolucja teatru w Afryce Zachodniej. U zarania trzeciego tysiąclecia |
s.79 |
Izabela Will Stylistyka filmów hausańskich |
s.95 |
Maciej Ząbek Ci fascynujący barbarzyńcy. Portrety Afrykanów w dziewiętnastoweicznej ilustracji europejskiej |
s.111 |
Arkadiusz Żukowski Obecność Polek i Polaków w kulturze i sztuce południowoafrykańskiej |
s.125 |
Leszek Zinkow Egiptofilia, egiptofobia, egiptomania |
s.137 |
Rozdział II |
|
Krzysztof M. Ciałowicz Wczesna rzeźba egipska na podstawie odkryć w Tell el-Farcha |
s.157 |
Joachim Śliwa Osiedle rzemieślnicze w Kasr el-Saga. Z badań nad architekturą egipską okresu Średniego Państwa |
s.177 |
Grzegorz First "Sztuka przejścia". Egipskie statuetki grobowe z I tysiąclecia p.n.e. w zbiorach polskich |
s.189 |
Roksana Hajduga Kilka uwag o sztuce kuszyckiej na podstawie zabytków ze świątyni w Sonijat |
s.211 |
Monika Rekowska Dziesięć lat polskich badań w Ptolemais w Libii, 2001–2010 |
s.229 |
Stefan Jakobielski Malowidła z Faras. Pół wieku po odkryciu |
s.253 |
Marta Woźniak Ikony. Niemi świadkowie koptyjskiej drogi do sacrum |
s.281 |
Monika Rekowska Podróżnicy i badacze starożytnej Cyrenajki w XVIII i XIX wieku |
s.293 |
Cecylia Zofia Gałczyńska Kolekcja zabytków egipskich Michała Tyszkiewicza (1828–1897). Polski przyczynek do dziewiętnastowiecznych wykopalisk nad Nilem |
s.319 |
Rozdział III |
|
Andrzej Rozwadowski, Ewa Kuciewicz, Paweł Polskowski Afrykańska sztuka naskalna w polskich doświadczeniach badawczych: między praktyką a teorią |
s.345 |
Karol Piasecki Gebel Gurgurib – KP 36. Próba interpretacji |
s.369 |
Mateusz Wierciński Znak symboliczny a motywy inicjacyjno-kosmologiczne w sztuce naskalnej południowej Afryki |
s.379 |
Henryk Paner Ratowanie rytów naskalnych w dolinie środkowego Nilu |
s.409 |
Marek Chłodnicki Sztuka starożytnego Sudanu w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Poznaniu |
s.431 |
Rozdział IV |
|
Sławomir Szafrański, Marta Tobota Brązowa rzeźba Królowej Matki – Iyoba – z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie |
s.445 |
Lucjan Buchalik Tradycyjna sztuka Kurumbów |
s.465 |
Katarzyna Podyma Paradoks sztuki Kurumbów na tle społeczno-ekonomicznych zmian życia codziennego |
s.483 |
Ewa Prądzyńska Sztuka Bamana w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie |
s.495 |
Karolina Marcinkowska Rzeźby nagrobne alo-alo jako pośrednicy w kontakcie ze zmarłymi wsród ludu Mahafaly na Madagaskarze |
s.525 |
Krzysztof Dubiński Tingatinga – współczesne malarstwo Tanzanii i jego recepcja w Polsce |
s.549 |
Marta Kolbusz, Wawrzyniec Kolbusz Pierwsze konkluzje z badań nad podgłówkami afrykańskimi |
s.557 |
Wiktoria Blacharska Zbiory i ekspozycje afrykańskie Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku |
s.567 |
Justyna Kowalińska Kolekcje afrykańskie w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Poznaniu |
s.579 |
Magdalena Nierzwicka Kolekcja afrykańska Muzeum Okręgowego w Toruniu |
s.591 |
Iwona Zawidzka Geneza kolekcji afrykańskiej w zbiorach Muzeum w Bochni |
s.605 |