Redaktor naukowy serii Sztuka polska

prof. dr hab. Jerzy Kowalczyk

Tom piąty z serii Sztuki polskiej poświęconej dziejom architektury, malarstwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego. Prezentuje późny barok, rokoko, klasycyzm ( XVIII), który w naszym kraju przypada na okres kontrreformacji i długoletnich wojen ze Szwecją, Rosją i Turcją. Mimo tych trudnych czasów powstało wówczas  wiele wspaniałych kościołów, pałaców i dworów, które możemy podziwiać do dzisiaj.

Sztuka późnego baroku i klasycyzmu w Rzeczypospolitej, federacyjnym panstwie polsko - litewskim, przypadła na okres panowania dwóch królów  z saskiego rodu Wettinów, Augusta II ( 1697 - 1733) i Augusta III ( 1733 - 1763), oraz na trzydziestoletnie rządy Stanisawa Augusta ( 1764 - 1795).

Choć zdobycie tronu przez Wettinów, ojca i syna, odbyło sie przez podwójne elekcje z naruszeniem prawa, to wskutek presji wojsk saskich i rosyjskich Polacy i Litwini musieli się z tym wyborem pogodzić. August II, chcąc osadzić w księstwie kurlandzkim swojego syna, wplątał Polskę w dwudziestoletnią wojnę sasko - szwedzko -rosyjską, nazywaną wojną północną ( 1700 - 1721), która toczyła się głównie na obszarach Rzeczypospolitej.

Do kryzysu politycznego dołączył głęboki kryzys ekonomiczny, spowodowany wszelkimi możliwymi kataklizmami: klęskami żywiołowymi, głodem, epidemiami, wyniszczeniem miast przez kontrybucje wojskowe i pożary. Fragment rozdziału " Państwo, społeczeństwo, kultura".

Spis treści:

1. Państwo, społeczeństwo, kultura - Jerzy Kowalczyk

2. Architektura - Jerzy Kowalczyk

Wprowadzenie

Fundatorzy i architekci. Formy stylowe

Architektura sakralna

Drewno w architekturze

Warszawa i Mazowsze w czasach  saskich

Warszawa i Mazowsze w czasach Stanisława Augusta 

Podlasie Kraków i Małopolska

Ziemia przemyska

Lwów i Ruś Koronna

Lubelszczyzna

Wielkopolska

Kujawy i Pomorze

3.Wielkie Księstwo Litewskie i Inflanty Polskie - Andrzej Józef Baranowski

Tło dziejowe, terytorium

Architektura sakralna w kręgu Wilna - późny barok, rokoko ( Ołtarze architektoniczne wileńskiego baroku)

Architektura sakralna w kręgu Płocka

Architektura sakralna w Inflantach Polskich i Kurlandii 

Architektura rezydencjonalna

Klasycyzm

4. Sztuka na Śląsku - Zbigniew Bania

5. Sztuka okazjonalna - Andrzej Józef Baranowski

6.Rzeźba figuralna - Jakub Sito

W kręgu wielkich ośrodków rzeżbiarskich -  Warszawa, Kraków

Lwowska szkoła rzeźby rokokowej, Gdańsk, Paznań,Wilno

Prowincjonalne warsztaty rzeźbiarskie - Wielkopolska, Warmia, Małopolska

Sculptores aulici - rzeźba w artystycznych kręgach dworów magnackich ( Łubnice i Puławy, Biała Radziwiłłowska, Rydzyna i Pawłowice )

Ex Silesiae  oriundi - śląscy rzeźbiarze na zachodnich rubieżach Rzeczypospolitej

7.Malarstwo póżnego baroku i rokoka - Zbigniew Michalczyk

Przemiany malarstwa ściennego

Wokół malarstwa sztalugowego i jego środowisk

Malarstwo portretowe

8. Malarze Stanisława Augusta i nowe zjawiska artystyczne - Aleksandra Bernatowicz

Programy ideowe wnętrz. Alegoria i historia

Portrety. Majestat władzy i wizerunek intymny

Odchodzące rokoko. Ułuda życia

W stronę klasycyzmu - dziedzictwo antyku

Malarstwo religijne

Obraz miasta - weduty realne

Tematyka rodzajowa

Patriotyczne powinności

9.Grafika i rysunek - Ewa Łomnicka - Żakowska

10. Rzemiosło artystyczne - Agnieszka Bender

Złotnictwo

Konwisarstwo 

Szkło

Ceramika - fajans, porcelana, kaflarstwo

Meblarstwo

Bursztyniarstwo

Tkaniny i hafty

11. Tablica chronologiczna

12. Bibliografia

13. Indeks

 

 

 

 

 

 

.