PANDEMIA. Nauka. Sztuka. Geopolityka
Inspiracją do powstania publikacji jest projekt artystyczny Aleksandry Ska Pandemia zaprezentowany po raz pierwszy w Galerii Piekary w Poznaniu w 2015 roku, a następnie na Kochi-Muziris Biennale 2016: Forming the Pupil of an Eye w Kochi w Indiach.
Składa się on z dwunastu plansz z infografikami, dwunastu plastikowych tabliczek oraz specjalne zaprojektowanego wiatraka. Istotny wkład merytoryczny wnieśli w ten projekt wirusolodzy, ale nie jest to jeden z przykładów nurtu „art & science”, gdyż kluczową rolę odgrywa w nim metodologia badania artystycznego, a nie naukowego.
Jest to wyobraźniowy i percepcyjny eksperyment przybierający postać fikcyjnego dyskursu naukowego obejmujący niezwykle szeroki zakres dyscyplin, od epidemiologii, przez gospodarkę odpadami w kontekście politycznym, po estetykę wizualizacji naukowych.
Książka stanowi z jednej strony aktualizację i rozwinięcie zawartego w projekcie Aleksandry Ska potencjału, a z drugiej strony jego kontekstualizację w myśli teoretycznej. Jest podzielona na trzy części: I. Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje pandemii, II. Pandemia Aleksandry Ska, III. Pandemia w polu sztuki i nauki.
Kluczową kwestią dla tekstów prezentowanych w pierwszej części jest relacja chorób zakaźnych o epidemicznym i pandemicznym potencjale do władzy, a ściślej do sposobów organizacji i sprawowania władzy nad życiem. Druga część książki, Pandemia Aleksandry Ska, stanowi analizę projektu przedstawioną w formie wizualnego eseju. Prezentacja ta uwypukla teoretyczny i krytyczny potencjał zamknięty w zespole artefaktów. W części trzeciej Pandemia w polu sztuki i nauki główną kwestią jest wiedza, którą można rozumieć jako rewers omawianej w części pierwszej kwestii władzy.
Pandemia ze względu na swoją powszechność i możliwość objęcia swoim oddziaływaniem całego globu, jawi się jako potencjalnie rewolucyjne zjawisko, zdolne do przenicowania istniejących dystynkcji społecznych, struktur politycznych i porządków ekonomicznych. Prowokuje badania naukowe, refleksję krytyczną oraz popkulturową fantazję. Jest najbardziej interesująca jako zjawisko na pograniczu nauki i fantazji. Ten rewolucyjny potencjał zamknięty został również w projekcie Aleksandry Ska, a niniejsza publikacja próbuje go otworzyć.
Spis treści
Wstęp Str. 13
I. Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje pandemii Str. .21 - 108
Andrzej W. Nowak Str. 21
Pasterze mikrozabójców — pandemia, szczepienia, biopolityka
Przemysław Witkowski Str. 45
Czarna śmierć, która urodziła kapitalizm
Kaja Malanowska Str.61
Ka diango pepo
Zofia Cielątkowska Str. 77
Pandemia i postkolonializm. O reprezentacji wykluczenia
Mikołaj Iwański Str. 93
Pandemiczny potencjał przemysłowego chowu zwierząt
II. Aleksandra Ska — Pandemia, dokumentacja wystawy Str. 109 - 137
III. Pandemia w polu sztuki i nauki Str.137 - 188
Monika Bakke Str. 137
Pandemiczne wspólnoty przenoszone drogą plastikową
Marek Wasilewski Str.153
Prawda sztuki — fikcja nauki
Jarosław Lubiak Str. 169
Pragnienie fikcji. Jak Aleksandra Ska wywołała pandemię?