Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria Tom II/III, zeszyt 2
"Materiały Zachodniopomorskie" dokumentują bieżące badania naukowe muzealników szczecińskich oraz środowisk współpracujących z Muzeum. Poszczególne roczniki zawierają:
– zbiór rozpraw i materiałów z zakresu archeologii, etnografii, historii, muzealnictwa, sztuki i dziedzin pokrewnych,
– odkrycia,
– recenzje i omówienia.
Więcej na mzp.muzeum.szczecin.pl.
Minęło trzydzieści lat od czasu, kiedy w swojej dysertacji poświęconej zamkom średniowiecznym Pomorza Zachodniego usiłowałem przedstawić ten rodzaj architektury obronnej w oparciu o ówczesne doświadczenia badawcze architektów (A. Kąsinowski i S. Kwilecki), archeologów (E. Cnotliwy, H. Janocha, T. Nawrolski, R. Rogosz, R. Wołągiewicz) i własne, uzyskane głównie w ramach pracy zespołowej w P. P. Pracowniach Konserwacji Zabytków. Badania archeologiczne architektury, rozpoczęte przez T. Wieczorowskiego na Zamku Szczecińskim w 1947 r., zostały zintensyfikowane w 1956 r. dzięki inicjatywie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków H. Dziurli w postaci kompleksowych badań pod kierunkiem Z. Tomaszewskiego z Zakładu Historii Architektury Politechniki Warszawskiej (na miejscu prowadzone przez A. Kąsinowskiego). Odkrycia niezwykle istotne dla poznania historii budowy obiektu były asumptem do rozszerzenia tej metody badawczej na cały szereg zabytków, głównie architektury świeckiej. Po powołaniu Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej przy PKZ w 1967 r. uzupełniono badania penetracją archeologiczną. Działo się to w okresie wypracowywania interdyscyplinarnej metod badań architektury w Polsce. Zakres takich badań uwarunkowany był ówczesnymi możliwościami finansowymi. Dokonana wówczas synteza budownictwa zamkowego w naszym regionie otworzyła rozdział historii architektury dotąd postrzegany wycinkowo. W tymże czasie, w 1975 r., ukazała się w Niemczech Zachodnich dysertacja W. Podhla, analizująca układy społeczno-polityczne przesuwającego się władztwa marchijskiego w postaci Nowej Marchii, w nawiązaniu do umocnień miejskich i zamków. Wyciągając wnioski z archiwaliów niemieckich i polskich, Podehl opracował katalog ok. 70 zamków. Założenie, że istnieją, opierał przede wszystkim na dokumentach. Ten niezwykle cenny materiał historyczny nie był mi wówczas znany (prace nad książką zakończyłem w 1974 r.). Efektem własnej kwerendy było ustalenie istnienia ponad 100 umocnień obronnych (poza miejskimi) na obszarze Pomorza Zachodniego, ale tylko ok. 40 mogło być przedmiotem interpretacji budowlanej dla historyka architektury. Do części obiektów nie udało się dotrzeć z uwagi na utrudnioną lokalizację, zmiany topografii terenu, jak i niedostępność kilku stanowisk leżących w obrębie drawskiego poligonu wojskowego.
Zbigniew Radacki, Średniowieczne zamki na Pomorzu Zachodnim. Suplement do monografii z 1976 roku
Spis treści
STUDIA I ROZPRAWY
Zbigniew Radacki | |
Średniowieczne zamki na Pomorzu Zachodnim. Suplement do monografii z 1976 roku | s.5 |
Mittelalterliche Burgen und Schlösser in Westpommern. Supplement der Monographie von 1976 | s.47 |
Uwe Albrecht | |
Po 60 latach znowu razem... Zmienne koleje losu ołtarza z Wkryujścia | s.49 |
Nach 60 Jahren wieder komplett... Zum wechselvollen Schicksal des Ueckermünder Hochaltar-Retabels | s.59 |
Zofia Krzymuska-Fafius | |
Rzeźba Chrystusa Frasobliwego z Mieszkowic | s.61 |
Christus in der Rast-Skulptur aus Bärwalde (Mieszkowice) | s.66 |
Lesław Cześnik, Iwona Szramska | |
Portret Filipa Melanchtona. Badania i konserwacja | s.67 |
Bildnis Philipp Melanchthon. Untersuchungen und Konservierung | s.77 |
Wojciech Ciesielski | |
Działalność artystyczna w województwie koszalińskim w latach osiemdziesiątych | s.79 |
Kunstbetrieb in der Wojewodschaft Koszalin in den 80er Jahren | s.97 |
RECENZJE I OMÓWIENIA
Antoni Ziemba | |
Od Cranacha do Corintha: dawne malarstwo ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie – recenzja wystawy i katalogu pod tym samym tytułem | s.99 |