Książka stanowi naukowe opracowanie materiałów źródłowych odnoszących się do epoki mezolitu na Pomorzu. Badaniami zapoczątkowanymi w końcu lat 60. objęto tereny dzisiejszego woj. pomorskiego oraz woj. zachodniopomorskiego. Praca, będąca pierwszą syntezą mezolitu Pomorza, składa się z czterech części. Autor dokonuje klasyfikacji i analizy materiałów źródłowych, na podstawie których omawia genezę i rozwój mezolitu na Pomorzu oraz bytowanie gromad mezolitycznych na tym terenie. Zawartość merytoryczną ilustrują liczne tablice oraz mapy, a także zamieszczony w ostatnim rozdziale katalog materiałów źródłowych.

Zabytki mezolityczne odkrywane były od samego początku narodzin archeologii, jednak klasyfikowano je powszechnie jako neolotyczne a brak łączności pomiędzy starszą a młodszą epoką kamienia tłumaczono przez długi czas tzw. teorią hiatusu osadniczego. Niektórzy badacze, np. J. Lubbock, już w początkach drugiej połowy XIX stulecia dostrzegali konieczność wypełnienia wspomnianej luki osadniczej. Zwracały uwagę różnice widoczne w zakresie narzędzi, zwłaszcza w grupie tzw. zbrojników, wiążące się z ich mikrolityzacją i geometryzacją w okresie przedneolitycznym. W 1874 r. pojawia się po raz pierwszy termin "mezolit" oznaczający treść kulturową okresu przejściowego pomiędzy paleolitem a neolitem, wprowadzony przez geologa szwedzkiego M. Torella (Schwabedissen H., 1964:383), ugruntowany następnie w pracach innych autorów. Dalsze badania w tym zakresie, których postęp na początku XX w. notujemy zwłaszcza w Europie Zachodniej (prace G. de Mortilleta, H. Breuila, E. Octobona, L. Coulogesa, H. A. Nielsena, E. Vignarda, G. Schwantesa, H. C. Broholma, K. Friis-Johansena, G. F. L. Sarauwa), pozwoliły głębiej wniknąć w obraz badanej epoki ukazując jej odrębność wyrażającą się nie tylko formami narzędzi, ale całokształtem zjawisk społeczno-gospodarczych cechujących społeczności mezolityczne...

 

Tadeusz Galiński, Zarys problematyki badawczej

Spis treści