Adlojada. Prawo i kultura
Publikacja stanowi podsumowanie czwartej edycji szczecińskich Dni Kultury Żydowskiej Adlojada, która odbyła się pod tytułem „Prawo i kultura”. W tomie zebrano pokłosie rozmów o dziełach sztuki na Pomorzu Zachodnim, debat o przemieszczeniach i grabieżach cennych zbiorów, prezentacji (kolejny raz) ekspozycji stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Publikacja została podzielona na cztery części. Pierwsza z nich została poświęcona Hannah Arendt, której czterdziestą rocznicę śmierci obchodziliśmy w 2015 roku. Ta okoliczność usprawiedliwia pytania o zakres jej obecności we współczesnej kulturze i w dyskursie naukowym. Tylko ostatnio ukazało się bowiem kilka książek i opracowań, w których myśl Arendt jest podstawą ważkich rozpoznań historycznych i cennych konstrukcji teoretycznych. W drugiej części znalazły się rozprawy traktujące o Zagładzie, wśród nich szkice m.in. o Tadeuszu Różewiczu oraz prawach autorskich i dziecięcej literaturze Holocaustu na przykładzie Pamiętnika Rutki Laskier. Trzecią część tworzą teksty o prawie w kontekście kultury żydowskiej. Publikacje wieńczy galeria zdjęć Piotra Piluka Ślady niemieckich Żydów na Śląsku z perspektywy współczesnej fotografii dokumentalnej.
Coroczne szczecińskie spotkania w ramach Adlojady, jak i powstające na ich podstawie publikacje książkowe, wyznaczają prężny i niemożliwy do pominięcia nurt we współczesnych badaniach nad historią i kulturą Żydów polskich.
Dni Kultury Żydowskiej "Adlojada": IV „Prawo i kultura” Szczecin 17–20 marca 2015.
Czy jedną z najgłośniejszych z nich nie jest "Prześniona rewolucja" Andrzeja Ledera? Tom omawiany był nie tylko w specjalistycznych periodykach i na zamkniętych seminariach, ale także na łamach tygodników i w publicznych debatach upowszechnionych na portalach internetowych. Przypomnijmy, inspirującą myśl [Hannah] Arendt wykorzystał Leder, formułując jedną z najważniejszych diagnoz współczesności. Książka "O rewolucji" wydana w 1963 roku przydała się w konstruowaniu "Prześnionej rewolucji", czyli w opisie tego, co stało się w Polsce od lat trzydziestych XX wieku aż po lata ostatnie. Leder analizował między innymi jeden z ciekawych wątków myśli Arendt, a mianowicie zagadnienie nędzy jako sytuacji ekstremalnej, ponieważ separującej ludzi nią objętych od wspólnoty symbolicznej. Filozof uznaje biedę za ,,stan wyjątkowy", który „unicestwia prawa społeczne i prawa ładu symbolicznego". Książka jest intrygującym przykładem tego, jak dzisiaj przydaje się dawna analiza politologiczna. Zresztą równie cieka we jest to, jak Leder wykorzystuje rozmaite opracowania historyczne, włączając je w swoją diagnozę społeczną, a nawet profecję: „Każde imaginarium, które akceptuje wykluczenie nędzarzy, skazuje się na kryzys i upadek".
Jerzy Madejski, Koncert, wykład, debata, film. Wstęp
Spis treści
Jerzy Madejski, Koncert, wykład, debata, film. Wstęp |
s.7 |
Hannah Arendt |
|
Ks. Andrzej Draguła, O odpowiedzialności w czasach marnych. Procesy Adlofa Eichmanna i Henry’ego Wirza |
s.17 |
Maria Małgorzata Baranowska, Moralny wymiar myślenia według Hannah Arendt i Józefa Tischnera |
s.29 |
Jaromir Brejdak, Ecce homo – Hannah Arendt „o kłamstwie w polityce” |
s.37 |
Eryk Krasucki, My, uchodźcy Hannah Arendt a zdjęcie wykonane na tureckiej plaży 2 września 2015 roku |
s.47 |
Magdalena Piekara, Obcy sobie na obcej ziemi |
s.61 |
Zagłada |
|
Renata Piątkowska, Kolekcja Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN a wystawa stała muzeumTysiąc lat życia żydowskiego w Polsce |
s.73 |
Tatiana Czerska, Różewicz i Zagłada |
s.87 |
Barbara Więckowska, Spory prawne o świadectwa Holocaustu (Wiera Gran, Władysław Szpilman) |
s.99 |
Ewelina Konopczyńska-Tota, Prawa autorskie i dziecięca literatura Holocaustu. Przypadek Pamiętnika Rutki Laskier |
s.109 |
Prawo |
|
Andrzej Przyłębski, Georga Simmla idea „prawa indywidualnego” |
s.119 |
Wilhelm Schmidt-Biggemann, Pico della Mirandola a kabała |
s.127 |
Wilhelm Schmidt-Biggemann, O imionach Boga. Prawo a kabała |
s.143 |
Joanna Smoluk-Stachowska, Bóg w kabalistycznej filozofii Giovanniego Pica della Mirandoli |
s.159 |
Piotr Goniszewski, Prawo Boga czy Bóg prawa? |
s.167 |
Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, O badaniu proweniencji muzealiów prawdopodobnie pochodzących z hitlerowskich konfiskat. Uwagi ogólne i casus RFN |
s.177 |
Roman Olkowski, Kolekcja Rotwandów. Losy polskich zbiorów w dobie bezprawnych praktyk |
s.193 |
Sławomir Iwasiów, Współczesny thriller prawniczy – Komora Johna Grishama |
s.211 |
Krzysztof Lichtblau, Wymazywanie autora/autorów. Wspomnienia Władysława Szpilmana |
s.219 |
Galeria |
|
Piotr Piluk, Ślady niemieckich Żydów na Śląsku z perspektywy współczesnej fotografii dokumentalnej |
s.229 |
Indeks osobowy 246 |
|