Afryka. 40 lat penetracji oraz poznawania ludów i ich kultur. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Szczecinie 18-19 kwietnia 2002 roku
W publikacji zostały zamieszczone referaty przygotowane z okazji jubileuszu 40-lecia wypraw badawczych do Afryki. Większość autorów to czynni zawodowo afrykaniści polscy. Poruszona tematyka sięga czasów Afryki prehistorycznej aż po problematykę współczesną. Przeprowadzone badania dotyczą różnych dziedzin nauki – w tym archeologii, etnologii, historii, antropologii, językoznawstwa i muzealnictwa. Cenne i ciekawe są wspomnienia uczestników wypraw, udokumentowane licznymi zdjęciami. Praca została podzielona na dwie części. W pierwszej przedstawiono zagadnienia z ww. dziedzin, część druga ukazuje dorobek oraz działalność z zakresu etnografii polskich placówek muzealnych, w tym Muzeum Narodowego w Szczecinie.
...Bez przesady można stwierdzić, że zamieszczone poniżej prace rysują obraz zainteresowań polskiej afrykanistyki na przełomie wieków. Przygotowując ten tom staraliśmy sie nie ingerować w treść artykułów. Ujęcie rozważanych problemów, stosowana terminologia czy nazewnictwo poszczególnych grup etnicznych kształtują polską afrykanistykę. Obok prac debiutantów znalazły sie tutaj syntetyczne podsumowania wieloletniej działalności wybitnych badaczy w Afryce. Nie brakuje nawet referatu, który w jasny sposób przedstawił perspektywy rozwojowe tej dyscypliny. Jak wiadomo jednak, wszelkie plany i zamierzenia tworzą ludzie, ich zainteresowania oraz stopień zdeterminowania do podjęcia działań w terenie. Wielu uczestników sesji jest w pełni tego przykładem. O tym, jaka będzie afrykanistyka polska w najbliższych latach, zdecydeują właśnie uczestnicy sesji w Szczecinie oraz ich uczniowie. Sądzę, że widoki na przyszłość nie są najgorsze...
Jacek Łapott, Wstęp
Spis treści
Jacek Łapott Wstęp |
s.11 |
Część I |
|
Władysław Filipowiak Z historii badań archeologiczno-etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie na południe od Sahary |
s.15 |
Wiktor Fenrych Afryka Zachodnia – garść wspomnień sprzed lat czterdziestu |
s.24 |
Adolf Wysocki Linia Afryki Zachodniej – kontynuacja tradycji i ciągłość pokoleniowa |
s.35 |
Jacek Łapott Afryka w Muzeum Narodowym w Szczecinie – historia i badania etnologiczne (ostatnie 25 lat) |
s.39 |
Michał Tymowski Badania historii Afryki Czarnej w ośrodku warszawskim w latach 1960-2002 – szkoła Mariana Małowista |
s.48 |
Lech Krzyżaniak Poznańskie badania archeologiczne nad Nilem (Tezy) |
s.53 |
Bogdan Żurawski Osadnictwo średniowieczne w Górnej Nubii (VI-XIV w. n.e.) w badaniach Polskiej Połączonej Ekspedycji Archeologicznej |
s.56 |
Henryk Paner Badania Muzeum Archeologicznego w Gdańsku w rejonie IV katarakty Nilu w latach 1996-2002 |
s.74 |
Władysła Filipowiak Z badań nad stolicą dawnego królestwa Mali |
s.91 |
Ryszard Vorbrich Człowiek i woda w masywie Mandara – Kamerun Północny |
s.101 |
Henryk Zimoń Społeczny wymiar wybranych rytuałów u ludu Konkomba z północnej Ghany |
s.110 |
Alicja Wrzesińska Afrykańska koncepcja dziecka – z badań nad edukacją tradycyjną u Bantandu |
s.123 |
Karol Piasecki Wstępne dane na temat struktury antropologicznej Nuba |
s.141 |
Andrzej Błażyński Struktura społeczna wsi Shaigija |
s.145 |
Maciej Ząbek Obozy uchodźców w Afryce – nowe wyzwanie etnologii |
s.152 |
Jarosław Różański Wkład misjonarzy i misjonarek w poznawanie i ocalenie kultur kirdyjskich |
s.165 |
Jan Marcin Mazur Problem inkulturacji ewangelii w krajach afrykańskich |
s.180 |
Anna Kotarska Polityka językowa Tanzanii a potrzeba opracowania formy piśmiennej języków lokalnych – z badańsocjolingwistycznych w Tanzanii |
s.188 |
Lucjan Bachalik Żelazny dom Kurumbów |
s.215 |
Alicja Trojanowska-Duluc Zdobienie ciała jako źródło wiedzy u ludów niepiśmiennych na przykładzie Somba z Beninu |
s.227 |
Wojciech Dohnal Wierzenia i obrzędowość rolnicza ludu Somba z północnego Beninu |
s.237 |
Jacek Łapott Pozyskiwanie żelaza w rejonie masywu Atakora (pogranicze Togo i Beninu) |
s.244 |
Brygida Kowalska Tkactwo, obróbka skóry i hafciarstwo w kraju Hausa |
s.257 |
Ryszard Pełech Sztuka plemion Yacouba, Wobe, Senoufo, Malinke wobec zmian afrykańskiej kultury |
s.266 |
Jolanta Koziorowska Rola znachorów we współczesnym Mozambiku |
s.273 |
Anna Łukawiecka, Marek Kasprzyk Pozostałości kultury niemieckiej XIX wieku we współczesnej kulturze Namibii na przykładzie stroju ludu Herero |
s.284 |
Anna Nadolska-Styczyńska, Jerzy Nadolski Kultury północnego Kamerunu i NIgerii jako przedmiot zainteresowań wyprawy naukowej studentów biologii Uniwersytetu Łódzkiego –Afryka 79 |
s.287 |
Jan J. Milewski Afrykanistyka polska w początku XXI wieku |
s.294 |
Część II |
|
Tadeusz Kubiak Georg Buschan (1863-1942) i zarys historii utworzonego przez niego pierwszego zbioru zabytków kultur pozaeuropejskich w Szczecinie (1897-1940) |
s.309 |
Brend Arnold Z historii Państwowego Muzeum Etnologicznego w Dreźnie w czasach NRD |
s.324 |
Janusz Kamocki Wyprawa S. Szolc-Rogozińskiego – problem polityczny |
s.328 |
Jacek Kukuczka Zbiory afrykańskie w Muzeum Etnograficznym w Krakowie. Wartość i znaczenie kolekcji w przybliżaniu kultur Afryki |
s.333 |
Anna Nadolska-Styczyńska Kolekcja afrykańska Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi |
s.343 |
Krzysztof Zamościński Afrykańskie zbiory szkutnicze Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku w kontekście tradycyjnego transportu wodnego Czarnej Afryki |
s.347 |
Ewa Prądzyńska Zbiory afrykańskie Muzeum Narodowego w Szczecinie – historia gromadzenia |
s.362 |
Dorota Baumgarten-Szczyrska Wystawy afrykańskie Muzeum Narodowego w Szczecinie a działalność dydaktyczna |
s.380 |
Danuta Wołagiewicz, Ludmiła Zajdel-Szczyrska Materiały do bibliografii afrykanistyki szczecińskiej |
s.389 |
Wystawy fotograficzne towarzyszące sesji |
s.396 |